جام جهان بین

شعر فارسی مهم‌ترین منبع برای شناسایی قوم ایرانی و جهان‌بینی او در دوران بعد از اسلام است، اگر نگوییم حتی پیش از اسلام. نتیجه آن‌که ما هر کوششی برای شناخت گذشته خود بکنیم، سروکارمان نخست با شعر خواهد بود. برای مثال، نمی‌توانیم تاریخ ایران را بنویسیم ـ به خصوص تاریخ اجتماعی و تاریخ تمدّن و فکر را ـ مگر آن‌که در این توده عظیم دیوان‌های شعر غوطه ‌بزنیم. شعر فارسی در طیّ عمر هزار و صدساله خود، ذخیره حیرت‌آوری از معانی گوناگونی را در خود نهفته است. موزون کردن کلام، جستن اکسیر دانایی و چیره شدن بر تاریکی بوده است. از این رو این مجموعه را «جام‌جهان‌بین» نامیدیم. جام، مظهر دانایی و جلوه‌گاه اندیشه شاعرانه ایرانی است. مقاله‌های این کتاب، آزمایش‌هایی در زمینه «ادبیّات‌تطبیقی» و نقد ادبی است که هر دو در زبان ما خیلی جوان هستند. پژوهش‌های تطبیقی، ما را بر آن‌چه داریم بهتر آگاه می‌کند و مجال می‌دهد تا در دوره‌های مختلف و سرزمین‌های مختلف را در کنار هم بسنجیم. «جام جهان‌بین» طی سال‌ها در دانشکده‌های مختلف، در حکم یک کتاب درسی بوده است.