لذت های ایرانیان

«لذت‌های ایرانیان» اثر ویلم فلور، پژوهش گسترده‌ای در زمینۀ انواع مختلف لذت، مانند غذاها، نوشیدنی‌ها و مواد‌ مخدر است که در 2500 سال گذشته نقشی محوری در تعاملات اجتماعی ایرانیان داشته‌اند. در‌واقع این کتاب به این موضوع می‌پردازد که چگونه این لذت‌ها در کنار تغییرات جامعه و فرهنگ ایران، به‌طور کلی‌ تکامل یافته‌اند.
کتاب ابتدا با تصویرسازی صحنه‌های تاریخی آغاز می‌شود و برای خوانندگان، مروری جذاب از آداب و رسوم و شیوه‌های آشپزی ایران از نگاه مسافران خارجی که در طول قرن‌ها از ایران بازدید کرده‌اند، فراهم می‌کند. این گزارش‌ها، دیدگاه منحصربه‌فردی را در مورد سبک زندگی ایرانی ارائه می‌کند که اهمیت وعده‌های غذایی را به‌عنوان تجربیات حسی و رویدادهای اجتماعی برجسته می‌کند. سپس، ویلم فلور، خوانندگان را به سفری در زمان می‌برد و آثار شاعر ایرانی فراموش‌شدۀ قرن پانزده، بسحاق‌ را بررسی می‌کند. از آنجایی که غالب شعرهای بسحاق راجع‌به غذا می‌باشد، وی معروف به «اطعمه» گردیده است. وی در شعرهایش سلیقۀ پیچیدۀ ایرانیان مرفه عصر خود را نسبت به غذاها را آشکار می‌کند و نگاهی اجمالی به ذائقه و طعم‌های تاریخی غذاهای ایرانی می‌اندازد.
این کتاب همچنین به بررسی اهمیت اجتماعی نوشیدن در ایران با‌ توجه به قهوه‌خانه‌هایی که در قرن هفدهم میلادی ظهور کردند، می‌پردازد. در این بررسی نشان‌ داده می‌شود که قهوه‌خانه‌ها صرفا مکان‌هایی برای نوشیدن و لذت‌بردن نبودند، بلکه آن‌ها مراکز پر جنب‌و‌جوش گفتمان فکری و سیاسی نیز به حساب می‌آمدند، جاییکه مردم برای تبادل اخبار، ایده‌ها و شرکت در بازی‌هایی مانند شطرنج، گرد هم می‌آمدند. پس از این، فلور‌ گذار ایران را از یک ملت قهوه‌نوش به علاقه‌مندان به چای در قرن نوزدهم را تبیین می‌کند.
یکی دیگر از لذایذ مردم ایران، ورود تنباکو از دنیای جدید به ایران در قرن هفدهم است. فلور گزارش مفصلی از کشت تنباکو، آداب و رسوم سیگار کشیدن و ورود سیگارهای مدرن به ایران ارائه می‌کند. همچنین بخش قابل توجهی از کتاب به تاریخچۀ تولید و مصرف شراب در ایران اختصاص دارد. فلور تاریخ تولید و استفادۀ شراب را از زمان شاهنشاهی ایران تا افول آن با اسلامی‌تر شدن جامعۀ ایران به تصویر می‌کشد. به‌علاوه، در این کتاب تحلیلی گسترده از مصرف داروهای روانگردان در ایران، از دوران‌باستان تا امروز ارائه شده است.
در پایان باید خاطر‌نشان شد که این کتاب یک بررسی تاریخی و جامع دربارۀ انواع مختلف لذت‌های فردی در ایران طی چندین قرن است که علاوه‌بر استفاده‌های آکادمیک برای دانشجویان و مورخان، می‌تواند در آشنایی عموم مردم ایران با بخشی از تاریخ طویل کشور خود بسیار کمک کننده باشد.